องค์กรมักตั้งคำถามว่าต้องเรียนจบมาด้านไหนถึงจะมาทำงานด้านบริหารความเสี่ยงได้ดี หรือเวลาฝ่าย HR ต้องคัดคนเข้ามาทำงานด้านความเสี่ยงต้องหาคน profile ในรูปแบบไหน หากคนนั้นเคยทำงานด้านบริหารความเสี่ยงมาก่อนก็ง่าย แต่หากเด็กจบใหม่ ประเทศไทยก็มีสาขาบริหารความเสี่ยงที่ถูกสอนในมหาวิทยาลัยไม่มาก อย่างดีก็อาจเป็นรายวิชา หรือส่วนหนึ่งของรายวิชา ผมจะให้คำแนะนำเบื้องต้นจากที่ทำงานด้านนี้มาดังนี้ ขอแบ่งเป็น
• สำหรับสถาบันการเงิน (Financial Institutions) อันนี้จะชัดเจนว่าถ้าจบพวกการเงิน เศรษฐศาสตร์ วิศวะ ได้เปรียบเพราะบริหารความเสี่ยงของสถาบันการเงิน จะลงลึกถึงมุม Financial Risk Management (FRM) ต้องการความรู้เชิงเทคนิคสูงหน่อย ถ้าจบมาในสาขาที่เกี่ยวกับตัวเลข การคำนวณจะต่อยอดได้ไวและไม่ค่อย suffer
• องค์กรอื่น ๆ ที่ไม่ใช่สายการเงินโดยตรง (Non-Financial Institutions) ทิศทางการบริหารความเสี่ยงจะเป็นพวก Enterprise Risk Management (ERM) ต้องเรียนจบอะไรมาถึงเหมาะสมที่จะทำ ตอบยากครับ ผมมักให้มองใหม่ว่าควรจะมีทักษะหรือสมรรถนะอย่างไรมากกว่า คำแนะนำคือ ต้องเป็นคนที่การทำงานของสมอง Balancing กันทั้ง 2 ฝั่งซ้าย/ขวา ไม่สุดโต่งด้านใดด้านหนึ่ง คือ
o ต้องเป็นคนที่เก่งในการพูดคุย สื่อสาร ทักษะด้านบริหารอารมณ์ค่อนต้องดี เพราะการได้มาซึ่งความเสี่ยง ต้องมีการไปพูดคุย นัด/จัดประชุม และประสานงานกับคนที่เกี่ยวข้อง (ทักษะเหล่านี้คือการทำงานของสมองซีกขวา)
o สมองซีกขวาอย่างเดียวคงไม่พอ คนนั้นต้องมีการคิดเชิงระบบ (Systematic Thinking) มีความสามารถในการเชื่อมโยง (ทักษะเหล่านี้คือการทำงานของสมองซีกซ้าย และมันต้องเรียนอะไรมา อันนี้คิดว่าปริญญาอาจไม่ตอบ มันขึ้นกับทักษะหรือสมรรถนะที่ต้องสร้างและสามารถเรียนรู้ฝึกฝนได้ คนคนนั้นต้องเป็นคนที่คิดเชิงระบบได้ดี เชื่อมโยงเก่ง
ผมไปเจอหนังสือเล่มหนึ่ง ชื่อ The Decision Book: 50 Models for Strategic Thinking https://www.amazon.com/Decision-Book-Models-Strate...ของผู้แต่ง Mikael Krogerus (Author), Roman Tschäppeler ในเล่มจะมีเครื่องมือมากมาย 50 เครื่องมือที่ช่วยในการตัดสินใจและฝึกทักษะการคิดเชิงระบบ น่าสนใจเลยนะครับ และที่แน่ ๆ ช่วยเราในการได้พวก Model เอาไปทำพวก slide สวยๆ เพราะคนทำงานด้านบริหารความเสี่ยงต้องมีความสามารถอย่างหนึ่งคือ การนำเสนองาน การทำสไสด์ให้ executive เข้าใจ ตัวอย่างเครื่องมือในเล่มนี้เช่น
- The BCG Box: Matrixที่ดูความสัมพันธ์ของ Market Share/Market Growth
- The Project Portfolio Matrix ดูความสัมพันธ์ของต้นทุนและเวลา
- The Rumsfeld Matrix วิเคราะห์ความเสี่ยงจาก known/unknown
แม้ว่า Decision Model ในหนังสืออาจจะไม่ได้เกี่ยวข้องตรง ๆ กับการทำ risk แต่ผมมองว่ามันเหมือนการฝึกให้เราคิดอย่างมีกลยุทธ์ มีหลักการและเป็นระบบ
ต้องเรียนจบอะไรมาถึงทำงานด้านบริหารความเสี่ยงได้ (ดี)
31 ต.ค. 2566